Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
Skarga na organy administracji publicznej.
Prawo do składania skarg jest uprawnieniem, którego realizację zapewnia wprost sama Ustawa Zasadnicza – art. 63 Konstytucji stanowi bowiem, że "każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej". Skarga może być o tyle korzystnym rozwiązaniem dla ochrony swoich praw, że jej wniesienie nie jest obwarowane jakimiś szczególnymi warunkami. Środkiem tym można posłużyć się w szczególności, gdy od danego orzeczenia czy stanowiska organu nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, jak np. odwołanie lub zażalenie.
W zakresie legitymacji do wniesienia skargi brak jest szczególnych ograniczeń. Jedyną przesłanką, jaka decyduje o możliwości "skarżenia" jest to, aby wyrażana tam negatywna ocena działania lub zaniechania kierowana była do organu, który posiada przymiot władztwa publicznego, a także by skarga dotyczyła sytuacji już zaistniałej. Przedmiotem skargi może być zwłaszcza zaniedbanie lub nienależyte wykonanie zadań przez właściwe organy lub ich pracowników, naruszenie praworządności czy naruszenie interesów skarżącego, jak również przewlekły i biurokratyczny (w negatywnym tego słowa znaczeniu) sposób załatwienia sprawy. Z samej istoty skargi wynika niemożność zainicjowania postępowania skargowego z urzędu. Istotnym jest także, że skarga nie może być anonimowa. Zgodnie z ogólną regulacją Kodeksu postępowania administracyjnego, brak imienia i nazwiska, jak również adresu osoby wnoszącej, skutkuje pozostawieniem skargi bez rozpoznania – organ nie może bowiem wtedy zawiadomić wnoszącego o ewentualnej niewłaściwości lub o sposobie załatwienia sprawy – do czego jest zobowiązany, a o czym mowa poniżej.
Znaczącym atutem postępowania w sprawach skarg jest też obowiązująca zasada ograniczonego formalizmu, zgodnie z którą podmiot składający pismo nie musi powoływać się na właściwą kwalifikację prawną czy prawidłowe nazwy z zakresu sprawy objętej skargą. To organ, rozpatrując ten środek, sam dokonuje owej właściwej kwalifikacji, nawet w odniesieniu do nazwy nadanej rzeczywistej skardze. Konsekwencją odformalizowania skargi jest także nałożenie na organ, który nie jest właściwy do jej rozpatrzenia, ale do którego mimo to skargę wniesiono, powinności niezwłocznego przekazania skargi organowi właściwemu, zawiadamiając jednocześnie o przekazaniu stronę skarżącą. Jako, że jest to powinność, a nie obowiązek organu, alternatywnie może on wskazać skarżącemu organ właściwy do wniesienia skargi, nigdy jednak nie może być sytuacji, gdzie skarga wniesiona do organu niewłaściwego zostanie zignorowana, a skarżący nie będzie powiadomiony o tym, który organ jest właściwy do jej rozpatrzenia.
Sama skarga powinna zostać załatwiona bez zbędnej zwłoki, najpóźniej w terminie miesiąca od jej wniesienia. Załatwienie powinno zakończyć się zawiadomieniem skarżącego o sposobie załatwienia sprawy wywołanej jej wniesieniem. Na zawiadomienie to nie służy żaden środek zaskarżenia, co prowadzi do sytuacji, gdzie jedynym rozwiązaniem kwestionowania sposobu załatwienia skargi jest wniesienie nowej skargi w tej kwestii – przy czym nie mamy tu do czynienia z powagą rzeczy osądzonej. Mimo tego, jeśli chcemy, aby nasza ponowna skarga została w ogóle rozpatrzona, nie może być to skarga dokładnie taka sama jeśli chodzi o przedmiot skarżenia. Dla ograniczenia ilości skarg wnoszonych w tej samej sprawie, k.p.a. stanowi, że jeśli skarga została uznana za bezzasadną i jej bezzasadność wykazano w odpowiedzi na skargę, a skarżący w nowej skardze nie powoła nowych okoliczności przemawiających za jej uwzględnieniem – organ właściwy może podtrzymać swoje stanowisko w sprawie czyniąc o tym jedynie odpowiednią adnotację i nie musi przy tym zawiadamiać o tym skarżącego. Z drugiej strony, jeśli nie mamy do czynienia z tzw. „pieniactwem”, organy władzy publicznej obowiązane są przeciwdziałać hamowaniu krytyki i innych działań ograniczających prawo do składania skarg.
Wnioskiem końcowym dla powyższego może być hasło "wszystko z umiarem" – mamy bowiem prawo składania skarg, dając wyraz naszemu niezadowoleniu z działalności organów administracji. Jednak miejmy na uwadze, że składając je niemalże na wszystko i niejednokrotnie bezzasadnie, sami powodujemy nadmierne obciążenie organów obowiązkiem rozpatrywania każdej ze skarg, które może przyczynić się do przewlekłości innych postępowań. Przewlekłość także nie będzie powodem do zadowolenia. To może skarga?
Karolina Wąsikowska
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.