Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
Świadczenia związane ze śmiercią pracownika
Z chwilą śmierci pracownika wygasa stosunek pracy. W związku z tym przysługujące pracownikowi prawa majątkowe wynikające ze stosunku pracy – przy czym dotyczy to wyłącznie aktywów – przechodzą na członków jego rodziny w równych częściach. Co do zasady nie wchodzą one do spadku, lecz przysługują określonej grupie osób. Dopiero w wypadku braku osób z tej grupy, wejdą one do spadku. Zgodnie z art. 631 § 2 Kodeksu pracy uprawniony do otrzymania świadczeń niewypłaconych zmarłemu pracownikowi jest małżonek pracownika, a także inne osoby uprawnione do otrzymania renty rodzinnej. Krąg osób uprawnionych do otrzymania renty rodzinnej, na mocy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, stanowią:
1) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione:
- do ukończenia 16 lat,
- do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo
- bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w powyższych okresach;
2) przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, również w ramach rodziny zastępczej, jeżeli:
- zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku, oraz
- nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, kiedy nie mogą zapewnić im utrzymania albo ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd;
3) rodzice, w tym także ojczym i macocha oraz przysposabiający.
Potwierdzenie uprawnień do otrzymania renty rodzinnej wymaga wydania decyzji przez organ rentowy. Przepisy prawne nie wprowadzają jednak wymogu przedłożenia takiej decyzji, dlatego też pracodawca jest zobowiązany do wypłaty niezrealizowanych świadczeń wynikających ze stosunku pracy niezależnie od tego, czy sprawa została już rozpoznana przez organ rentowy.
Prawa majątkowe przysługujące po zmarłym pracowniku to przede wszystkim:
- prawo do wynagrodzenia do dnia śmierci,
- ekwiwalent za niewykorzystany urlop,
- nagrody, premie, dodatki,
- zwrot kosztów podróży służbowej.
Po śmierci pracownika, pracodawca powinien poinformować członka jego rodziny o wygaśnięciu stosunku pracy oraz wezwać do dostarczenia dokumentów, na podstawie których będzie można ustalić krąg osób uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym pracowniku i wypłacić nierealizowane świadczenia.
W wypadku niewypłacenia świadczeń osobom uprawnionym istnieje możliwość wytoczenia powództwa przeciwko pracodawcy o wypłatę praw majątkowych po śmierci pracownika. Tego rodzaju sprawy, jako dotyczące roszczeń związanych ze stosunkiem pracy, należą do kognicji sądów pracy.
Członkom rodziny zmarłego pracownika przysługuje również roszczenie o wypłatę odprawy pośmiertnej, która jest jednorazowym świadczeniem pracodawcy na rzecz uprawnionych członków rodziny. Przysługuje po zmarłym pracowniku, który pozostawał w stosunku pracy, a także po pracowniku, który po rozwiązaniu stosunku pracy pobierał zasiłek chorobowy. Wysokość odprawy zależy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Artykuł 93 § 2 Kodeksu pracy ustanawia minimalną wartość odprawy na kwotę równą:
- miesięcznemu wynagrodzeniu, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 3-miesięcznemu wynagrodzeniu, jeżeli pracownik był zatrudniony przez co najmniej 10,
- 6-miesięcznemu wynagrodzeniu, jeżeli pracownik był zatrudniony przez okres co najmniej 15 lat.
Pracodawca jest zwolniony z obowiązku wypłaty odprawy, jeśli ubezpieczył pracownika na życie, a wypłacone odszkodowanie nie jest niższe niż minimalna kwota odprawy wynikająca z przepisów Kodeksu pracy.
Również odprawy pośmiertnej można dochodzić na drodze sądowej, poprzez wytoczenie powództwa o zapłatę przeciwko byłemu pracodawcy zmarłego.
Jako świadczenia ze stosunku pracy roszczenia te przedawniają się z upływem 3 lat.
Dagmara Rolska
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.