Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
Przeszukanie w postępowaniu karnym
Przeszukania miejsc i pomieszczeń to czynność dowodowa, której można dokonać w celu wykrycia lub zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej, a także w celu znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym. Podstawą musi być uzasadniona podstawa do przypuszczenia, że osoba podejrzana lub wymienione rzeczy tam się znajdują. Uzasadnioną podstawą nie może być sama informacja, że dana rzecz lub osoba znajdują się w określonym pomieszczeniu. Dopuszczalne jest również przeszukanie osób, odzieży oraz przedmiotów podręcznych.
Do dokonania przeszukania uprawnieni są prokurator lub na polecenie sądu lub prokuratora Policja, a w wypadkach wskazanych w ustawie także inny organ. Postawą do dokonania przeszukania jest postanowienie sądu lub prokuratora, które należy okazać osobie, u której przeszukanie ma być przeprowadzone. Jednakże ze względu na szczególny charakter przeszukania, nie zawsze jest możliwe uzyskanie takiego postanowienia. Kiedy konieczne jest szybkie działanie a postanowienie sądu lub prokuratora nie mogło zostać wydane, organ dokonujący przeszukania okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymację służbową, a następnie zwraca się niezwłocznie do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania. Osoba u której przeprowadzono przeszukanie musi być wówczas pouczona o prawie do złożenia wniosku o doręczenie tego postanowienia.
Ponieważ przeszukanie jest odstępstwem od zasad nietykalności osobistej oraz nienaruszalności mieszkania, zostały określone pory w których można dokonywać przeszukania. Przeszukania zamieszkałych pomieszczeń można dokonać w porze nocnej tylko w wypadkach nie cierpiących zwłoki. Za porę nocną uważa się czas od godziny 22 do godziny 6. Jednakże przeszukanie rozpoczęte za dnia można kontynuować mimo nastania pory nocnej. Zasada nietykalności osobistej ma swój przejaw również w kolejnym artykule, który stanowi, że przeszukania osoby i odzieży na niej należy dokonywać w miarę możności za pośrednictwem osoby tej samej płci. Generalną wytyczną jest, że przeszukanie powinno być dokonane zgodnie z celem tej czynności, z zachowaniem umiaru i poszanowania godności osób, których ta czynność dotyczy, oraz bez wyrządzania niepotrzebnych szkód i dolegliwości.
Oprócz okazania podstawy przeszukania, początkiem jego przebiegu jest zawiadomienie o jego celu i wezwanie do wydania poszukiwanych przedmiotów. W przypadku kooperacji, przeszukanie może zakończyć się już na tym etapie. Jeśli nie jest to możliwe przystępuje się do przeszukania, przy którym mogą być obecni: osoba przeprowadzająca czynność oraz osoba przez nią przybrana, osoba u której przeprowadza się przeszukanie i osoba przez nią wskazana, jeżeli nie uniemożliwia to przeszukania albo nie utrudnia go w istotny sposób. Dopuszczalne jest przeprowadzenie przeszukania bez obecności gospodarza, ale w obecności sąsiada lub dorosłego domownika.
Niezależnie od przebiegu przeszukania, po dokonaniu oględzin, sporządzeniu spisu i opisu należy rzeczy znalezione zabrać albo oddać na przechowanie osobie godnej zaufania z zaznaczeniem obowiązku przedstawienia na każde żądanie organu prowadzącego postępowanie. Aby zabezpieczyć przed utratą własności, obowiązkiem jest wydanie pokwitowania. Zabezpieczeniem zarówno dla osób u których ma miejsce przeszukanie jak również dla organu przeszukującego jest protokół przebiegu czynności. Na postanowienie dotyczące przeszukania i zatrzymania rzeczy oraz na inne czynności przysługuje zażalenie osobom, których prawa zostały naruszone.
Weronika Komsta
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.