Sejmowa uchwała o tragicznych wydarzeniach na Wołyniu z polskim autorem terminu „ludobójstwo” w tle.

W piątkowym głosowaniu, posłowie podjęli uchwałę upamiętniającą rzeź wołyńską. Fakt, że tego typu uchwała powinna zostać podjęta było bezsporne, problemy pojawiły się jednak jak należy określać zdarzenia sprzed 70 lat. Ostatecznie większość sejmowa podjęła decyzję, aby w uchwale posłużyć się sformułowaniem „czystka etniczna o znamionach ludobójstwa” zamiast  „zbrodnia ludobójstwa”

Uchwała przypomina że ofiarą tragicznych wydarzeń w latach 1942 – 1945 padło około 100 tys. polskich obywateli. W niniejszym dokumencie,  Sejm RP oddaje hołd i część Polakom bestialsko pomordowanym przez ukraińskich nacjonalistów z UPA. W uchwale nie zapomniano również o podziękowaniach i wyrazach wdzięczności dla Ukraińców, którzy narażając swoje życie pomagali polskim obywatelom przetrwać te trudne chwile.

Nie wchodząc w polemikę dotyczącą poprawności (w tym także politycznej) posłużenia się właśnie takim określeniem, warto pamiętać o tym, że to polski adwokat – Rafał Lemkin był autorem używanego dzisiaj powszechnie terminu „ludobójstwo”.

Rafał Lemkin urodził się w 1900 r i pochodził z terenów obecnej Białorusi. Był absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a w 1926 r. uzyskał tytuł doktora prawa. W 1933 r. zaproponował ściganie przez społeczność międzynarodową zbrodni „barbarzyństwa”. Z kolei w 1944 r. opublikował książkę pod tytułem „Axis Rule in Occupied Europe”, gdzie przedstawił definicję zbrodni ludobójstwa.  

Jako współautor projektu Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa zaproponował legalną definicje ludobójstwa. Na podstawie przygotowanego przez niego projektu, Zgromadzenie Ogólne ONZ 9 grudnia  1948 r. przyjęło powyższą Konwencję.

Artykuł II Konwencji definiuje ludobójstwo jako czyn „dokonany w zamiarze zniszczenia w całości lub części grup narodowych, etnicznych, rasowych lub religijnych, jako takich:        

1. zabójstwo członków grup,      
2. spowodowanie poważnego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia psychicznego członków grupy,    
3. rozmyślne stworzenie dla członków grupy warunków życia, obliczonych na spowodowanie ich całkowitego lub częściowego zniszczenia fizycznego,    
4. stosowanie środków, które mają na celu wstrzymanie urodzin w obrębie grupy,
5. przymusowe przekazywanie dzieci członków grupy do innej grupy”.

Pierwotny tekst projektu z 1946 r. zakładał ponadto, że zbrodnia ludobójstwa obejmuje również jej dokonanie z przyczyn politycznych, jednak pod wpływem nacisków Stalina zapis ten wycofano.

Damian Opalski