Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
SN: brak pasów u poszkodowanego w wypadku drogowym nie obniży zadośćuczynienia dla bliskich.
W czwartek 12 września 2013 r. przed Sądem Najwyższym (sygn. akt IV CSK 87/13) zapadł ważny wyrok dla wszystkich osób, które domagają się zadośćuczynienia po śmierci bliskiej osoby w wypadku samochodowym. Zasadniczą tezą orzeczenia jest to, że przyczynienie się poszkodowanego w postaci braku zapiętych pasów bezpieczeństwa może pomniejszyć odszkodowanie, nie może natomiast wpłynąć na zmniejszenie zadośćuczynienia dla bliskich osoby zmarłej w wypadku drogowym, które winno być wypłacone w całości.
Na wstępie wyjaśnić trzeba, że poszkodowany niejednokrotnie w taki lub inny sposób uczestniczy w wyrządzeniu szkody. Uczestnictwo to może niekiedy polegać na przyczynieniu się do samego zaistnienia jak i zwiększenia szkody. Ustawodawca przewidział taką sytuację i w art. 362 kodeksu cywilnego stanowi, że jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Wskazany przepis nie znajdzie zastosowania, jeżeli szkoda jest wyłącznie następstwem działania bądź zaniechania samego poszkodowanego, a więc gdy tylko on jest sprawcą szkody.
W przypadku wypadku drogowego z przyczynieniem mamy często do czynienia w wyniku braku zapiętych pasów bezpieczeństwa, przekroczenia prędkości, dobrowolnej zgody na podróż z nietrzeźwym kierowcą lub co gorsza uprzedniego spożywania alkoholu z kierującym pojazdem bezpośrednio przed wypadkiem. Każdorazowej oceny rozmiaru przyczynienia w postępowaniu sądowym dokonuje Sąd.
Wyrok Sądu Najwyższego zapadł na kanwie sprawy, w której mężczyzna wytoczył pozew przeciwko ubezpieczycielowi o 150 tys. odszkodowania i 100 tys. zadośćuczynienia za krzywdę po śmierci swojej żony, której doznała w wyniku wypadku samochodowego.
Małżonkowie przed wypadkiem zamieszkiwali wspólnie, mieli dwójkę małoletnich dzieci oraz oboje prowadzili działalność gospodarczą. W wyniku wypadku drogowego w którym kierowca pojazdu zasnął za kierownicą pojazd dachował. Pasażerowie oraz kierujący mieli nie zapięte pasy bezpieczeństwa, które były uszkodzone. Co istotne w postępowaniu ustalono, że poszkodowana jako właścicielka firmy transportowej wiedziała o uszkodzeniu pasów. W związku z takimi ustaleniami ubezpieczyciel - PZU odmówił wypłaty pełnej kwoty odszkodowania i zadośćuczynienia, uznając, że kobieta przyczyniła się do swojej śmierci w stopniu znacznym.
Sąd I instancji, zasądził na rzecz wdowca jedynie 95 tys. złotych, podzielił bowiem stanowisko PZU w przedmiocie przyczynienia i jego zakresu. Sąd II instancji oddalił apelację wdowca. Mężczyzna jednak nie złożył broni i skierował skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, który uwzględnił ją w części. Sąd Najwyższy zmienił orzeczenie apelacyjne i podwyższył zasądzoną kwotę do łącznej sumy 120 tys. złotych.
Sąd Najwyższy podkreślił, że jest związany treścią pozwu. Powód zaś wnosił o 100 tys. zadośćuczynienia, a to oznacza, że Sąd może podwyższyć kwotę zadośćuczynienia tylko do tej właśnie kwoty. W ustnym uzasadnieniu sąd wskazał, że dotychczas przyznane zadośćuczynienie było rażąco niskie wynosiło bowiem niespełna 40 tys. zł. Tymczasem jak wskazała sędzia Irena Gromska-Szuster: „Zadośćuczynienie należy się powodowi za naruszenie bardzo istotnego dobra, mianowicie pozbawienia go pełnej rodziny, krzywda ta była szczególnie dotkliwa, gdyż powód i zmarła byli dobrym małżeństwem”.
Jednocześnie Sąd Najwyższy odmienne stanowisko zabrał w kwestii odszkodowania, którego zasądzenia także domagał się powód. W tym kontekście uznał, że były podstawy do obniżenia odszkodowania, bowiem jak wskazała sędzia w ustnym uzasadnieniu zmarła była wraz z mężem współwłaścicielką niesprawnego pojazdu, dlatego też „…obciąża ją więc to, że pasy w samochodzie były zepsute, jej mąż też powinien zadbać o to, aby samochód był w pełni sprawny".
Choć na publikacje pisemnego uzasadnienia wyroku, zawierającego pełne stanowisko Sądu Najwyższego przyjdzie jeszcze poczekać, bez wątpienia wyrok jest korzystny dla osób domagających się zadośćuczynienia po śmierci bliskich. Towarzystwa ubezpieczeniowe bowiem nagminnie pomniejszają wypłacane kwoty z uwagi na przyczynienie się poszkodowanego, do tej pory w równym stopniu dotyczyło to odszkodowań jak i zadośćuczynienia. Za brak zapiętych pasów bezpieczeństwa w chwili wypadku najczęściej jest to pomniejszenie należnego świadczenia nawet o 50%.
Piotr Bryndal
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.